Hướng dẫn đo điện trở cách điện máy biến áp chính xác

Đo điện trở cách điện máy biến áp sẽ giúp chúng ta kiểm tra khả năng ngăn cách điện, phát hiện và khắc phục sự cố điện năng kịp thời cho máy biến áp, nhờ đó đảm bảo an toàn cho người sử dụng và thiết bị. Cùng tìm hiểu về cách đo điện trở cách điện máy biến áp trong bài viết dưới đây.

Máy biến áp là gì?

Máy biến áp (hay còn gọi là máy biến thế) là thiết bị điện từ tĩnh, sử dụng cảm ứng điện từ để truyền đưa năng lượng hoặc tín hiệu điện xoay chiều giữa các mạch điện. Cấu tạo của máy biến áp cơ bản gồm có một cuộn dây sơ cấp và một hay nhiều cuộn dây thứ cấp được liên kết với nhau qua trường điện từ.

Thiết bị điện này thường được sử dụng rộng rãi tại các công xưởng, khu công nghiệp, nhà máy,... để truyền tải - phân phối điện năng, nối mạch chỉnh lưu, làm nguồn cấp cho thiết bị điện,...

Và để đảm bảo an toàn cho người dùng khi sử dụng cũng như tuổi thọ cho máy biến áp, người ta thường sử dụng máy đo điện trở cách điện để kiểm tra cách điện của máy biến áp.

Ứng dụng của máy biến áp

Máy biến áp có thể chuyển đổi hiệu điện thế đúng theo giá trị mà người dùng mong muốn. Nó thường được sử dụng để tăng điện áp từ máy phát điện lên đường dây tải điện để đi xa hơn đồng thời giảm điện áp ở cuối đường dây để cung cấp cho tải. Bên cạnh đó, thiết bị này cũng được ứng dụng phổ biến trong các lò điện, máy hàn điện, máy thử nghiệm, đo lường hay làm nguồn điện cho các thiết bị điện tử.

Trên thị trường hiện nay, máy biến áp có 2 loại đặc trưng nhất là máy biến áp 1 pha và máy biến áp 3 pha. Ứng dụng của 2 loại này có phần khác nhau.

• Máy biến áp 1 pha thường được sử dụng cho hệ thống điện dân sinh, có công dụng chính là dùng để tăng/giảm (biến đổi điện áp xoay chiều) điện áp từ nguồn điện và phân phối, truyền tải đến các nguồn phát làm ổn định hệ thống mạng lưới điện trong gia đình.

• Máy biến áp 3 pha có tác dụng truyền tải năng lượng hoặc biến đổi hệ thống điện xoay chiều ở mức điện áp này sang mức điện áp khác. Hay hiểu đơn giản là sử dụng cảm ứng điện từ để truyền tải năng lượng, tín hiệu điện xoay chiều giữa các mạch điện.

Tác dụng của việc đo điện trở cách điện máy biến áp

Đo điện trở cách điện máy biến áp là công việc đòi hỏi tính định kỳ và cần phải thực hiện thường xuyên nhằm kiểm tra, đánh giá tình trạng ngăn cách điện của máy biến áp cũng như phát hiện sớm các sự cố có thể xảy ra để khắc phục kịp thời. 

Điều này sẽ giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng cũng như độ bền của thiết bị, nhờ đó giúp các kỹ sư, kỹ thuật viên, thợ điện yên tâm thực hiện các thực nghiệm, kiểm tra các hạng mục còn lại.

Nhìn chung, việc kiểm tra cách điện cho máy biến áp nói chung và đo điện trở cách điện máy biến áp 3 pha, máy biến áp 1 pha nói riêng sẽ mang đến nhiều lợi ích, tiêu biểu có thể kể đến như:

• Nhận biết sớm các vấn đề có thể phát sinh như chập cháy hay ngắn mạch khi kiểm tra tình trạng cách điện giữa các cuộn dây.

• Đảm bảo không xảy ra tình trạng rò rỉ điện giữa các pha hoặc thân biến áp.

• Xác định được hạng mục tiếp theo có cần tiếp tục triển khai hay không?

Xem thêm: Giá trị điện trở cách điện tiêu chuẩn bao nhiêu là đạt, an toàn?

Quy trình đo điện trở cách điện máy biến áp

Để đảm bảo tiêu chuẩn đo điện trở cách điện máy biến áp là tốt nhất, ngoài việc lựa chọn thiết bị đo điện trở cách điện chuyên dụng phù hợp thì trước khi tiến hành kiểm tra, bạn nên vệ sinh các bề mặt sức phía cao và phía hạn của máy biến áp bằng cồn để loại bỏ dòng rò trên bề mặt, đồng thời ngắt kết nối dòng điện từ máy biến áp và nối đất để đảm bảo kết quả kiểm tra có độ chính xác cao.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều đồng hồ megomet hỗ trợ đo điện trở cách điện máy biến áp tuy nhiên, bạn nên lựa chọn sản phẩm của các thương hiệu uy tín như: đồng hồ đo điện trở cách điện Kyoritsu 3007A , Kyoritsu 3165 , Hioki IR4056-21, Kyoritsu 3005A,...

Sau đây là quy trình kiểm tra điện trở cách điện của máy biến áp, bao gồm 3 phần chính:

Kiểm tra điện trở cách điện giữa cuộn dây điện áp thấp với thân chính của máy biến áp

Bước 1: Sử dụng thử nghiệm Megger ở phía điện áp thấp (hình minh họa bên dưới)

Bước 2: Điều chỉnh đồng hồ đo điện trở cách điện về thang đo 1000V DC.

Bước 3: Quan sát và ghi lại kết quả đo điện trở cách điện hiển thị trên màn hình sau khi áp dụng 1 phút.

Bước 4: Tiến hành đo thử nghiệm giữa 1 pha khác và thân máy biến áp. Ví dụ: thân a &TR, thân b &TR, thân C & TR như các bước ở trên.

Bước 5: Đối chiếu kết quả đo được. Điện trở cách điện của máy biến áp mới phải lớn hơn Giga Ohm và máy biến áp cũ phải lớn hơn 300 Mega Ohm.

Tiến hành đo điện trở cách điện giữa cuộn dây điện áp thấp và cuộn dây điện áp cao

Bước 1: Điều chỉnh thang đo trên đồng hồ megomet về thang 2500 VDC.

Bước 2: Sau 1 phút áp dụng, đọc và ghi lại giá trị của điện trở cách điện hiển thị trên màn hình thiết bị.

Bước 3: Tiếp tục lặp lại thử nghiệm trên với các phase khác như A&a, A&b, A&c, A&n, B&b, B&c, B&n, C&n…

Lưu ý: Điện trở cách điện ở tất cả các pha được đã được đề cập ở trên phải lớn hơn 1 Ohm.

Kiểm tra điện áp cách điện giữa cuộn dây cao áp và thân chính máy biến áp

Bước 1: Điều chỉnh đồng hồ đo cách điện megaohm về thang đo 5000 VDC.

Bước 2: Đọc và ghi chép lại kết quả của điện trở cách điện được trả về sau khi áp dụng 1 phút.

Bước 3: Tiến hành thử nghiệm tương tự như trên với các pha khác và thân máy biến áp. Ví dụ: Thân A&TR, thân B&TR, thân C&TR.

Bước 4: So sánh kết quả đo. Đảm bảo điện trở cách điện của máy biến áp phải lớn hơn 1 Giga Ohm và máy biến áp cũ phải lớn hơn 300 Mega Ohm.

Đo điện trở cách điện máy biến áp là công việc quan trọng mà bạn cần phải thực hiện thường xuyên. Hy vọng với những hướng dẫn ở trên, các bạn đã nắm được phương pháp kiểm tra điện trở cách điện cho máy biến áp đúng kỹ thuật, an toàn phục vụ cho công việc của mình.