Chập điện là gì? Nguyên nhân chập điện, mất điện và cách xử lý

Chập điện là sự cố điện nguy hiểm. Vậy chập điện là gì? Nguyên nhân chập điện và cách xử lý khi nhà bị chập điện như thế nào? Hãy cùng Kyoritsuvietnam.net tìm hiểu ngay nhé!

Hiện tượng chập điện là gì?

Chập điện là gì? Đây là hiện tượng xảy ra khi hai dây dẫn điện cung cấp cho mạch điện tiếp xúc với nhau. Khiến điện trở dây dẫn tăng lên đột ngột, phát sinh ra lửa điện, chập cháy và phá hủy thiết bị điện. Chập điện có thể xảy ra ở cả dòng điện 1 chiều DC hoặc nguồn điện xoay chiều AC. 

Chập điện mất điện là sự cố rất nguy hiểm. Chúng gây cháy nổ, hỏa hoạn, phá hủy tài sản, thậm chí là sức khỏe, tính mạng của con người. Vì vậy, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng chập điện, từ đó biết cách phòng tránh và xử lý. 

Nguyên nhân chập điện, mất điện

Có rất nhiều nguyên nhân chập điện. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ nói về những lý do phổ biến nhất gây ra các sự cố chập điện. Mời bạn đọc tham khảo:

Chập mạch điện

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất khi nhắc đến hiện tượng chập điện. Các pha điện bị chập với nhau hoặc dây pha chạm đất khiến điện trở dây dẫn giảm. Khi đó, cường độ dòng điện tăng đột ngột dẫn đến cháy lớp cách điện của dây dẫn. Sinh ra tia lửa điện và làm cháy thiết bị điện, thậm chí là hỏa hoạn lớn nếu không được phát hiện sớm. 

Quá tải điện

Đây là lý do hay gặp ở những hộ gia đình dùng nhiều thiết bị điện công suất lớn. Trong cùng một thời điểm, nếu bạn dùng đồng loạt nhiều thiết bị sẽ khiến nguồn điện bị quá tải. Dễ gây ra hiện tượng chập cháy điện. Tình trạng này thường gặp trong mùa hè. Bởi đây là thời điểm các thiết bị điện như điều hòa, tủ lạnh, quạt điện,... hoạt động hết công suất. 

Mối nối điện bị lỏng lẻo

Mối nối điện không tốt, bị lỏng lẻo hay hở sẽ xuất hiện các tia lửa điện. Đây là hiện tượng đã được nhắc đến khi nói về chập điện là gì. Các tia lửa này có thể được phóng qua không khí gây cháy nổ rất nguy hiểm. Hiện tượng này xảy ra khi dây dẫn không liền mạch, hoặc các đấu nối không được nối cẩn thận.

Sự truyền nhiệt

Các thiết bị điện như bàn là, máy sấy, lò sưởi, bếp điện,... khi hoạt động sẽ tỏa ra nhiệt lượng lớn. Đây cũng là một trong những tác nhân có thể gây chập cháy điện. 

Phích cắm cùng ổ cắm không tương thích

Ổ cắm và phích cắm không tương tích với nhau. Nó quá lỏng hay quá chặt cũng có thể gây tình trạng bị hở điện, và gây chập điện cục bộ.

Xem thêm: Quá tải điện là gì? Nguyên nhân quá tải điện và cách kiểm tra

Cách kiểm tra chập điện

Sau khi biết chập điện là gì và nguyên nhân của nó, chúng ta cùng tìm hiểu cách kiểm tra chập điện nhé! Hiện nay, hệ thống dây điện được lắp theo hai kiểu: lắp đặt nổi và dây điện âm tường. Với những dây điện lắp bên ngoài, bạn kiểm tra xem dây có bị hở hoặc đứt hay không. 

Với hệ thống điện âm tường, bạn thực hiện theo những phương pháp dưới đây nhé!

Cách kiểm tra chập điện bằng bút thử điện

Bạn xác định lại những vị trí đã lắp dây. Tiếp theo, di chuyển bút lên xuống xung quanh tường. Khi bút thử điện báo đỏ ở nơi nào, bạn ngắt nguồn điện tại khu vực đó. Sau đó, thực hiện các biện pháp khắc phục chập điện. 

Cách kiểm tra chập điện bằng đồng hồ vạn năng VOM

Đồng hồ vạn năng có tác dụng đo điện trở và điện áp của dòng điện. Vì vậy, cách kiểm tra chập điện bằng đồng hồ VOM được nhiều người lựa chọn. Bạn có thể dùng đồng hồ vạn năng Kyoritsu, đồng hồ vạn năng Hioki để thực hiện đo. Một số mẫu đồng hồ vạn năng chất lượng cao bạn có thể tham khảo như: Kyoritsu 1009, Kyoritsu 1021r, Hioki DT4254,...

Phương pháp kiểm tra chập điện bằng đồng hồ vạn năng gồm các bước sau: 

Bước 1: Rút dây điện khỏi ổ cắm điện. 

Bước 2: Chọn thang đo liên tục ở đồng hồ vạn năng. Sau khi chọn xong, bạn đặt hai que đo vào ổ cắm để kiểm tra dây điện có thông mạch hay không. Nếu thông mạch, sẽ có tiếng “Bíp”. Nếu không có, nghĩa là dây điện đã bị đứt ngầm.

Bước 3: Tiếp tục kiểm tra mạch điện bị hở bằng cách dùng que đo của đồng hồ chạm dây có dòng xoay chiều của dây nguồn. 

Bước 4: Nếu nguồn điện được kết nối thì máy sẽ có thông báo bằng tiếng bíp. Nếu không có âm thanh thông báo, tức là cáp nguồn đã bị hỏng, bạn cần thay cáp nguồn mới. 

Cách kiểm tra thông qua đồng hồ công tơ điện

Phương pháp kiểm tra chập điện bằng đồng hồ công tơ điện được thực hiện như sau: 

Bước 1: Tắt và rút dây nguồn của tất cả các thiết bị dùng điện trong nhà như máy giặt, tivi, tủ lạnh, đèn, quạt,,.. 

Bước 2: Cài đặt CB tổng hoặc aptomat ở các tầng về chế độ ON. 

Bước 3: Thực hiện kiểm tra đồng hồ công tơ điện. Nếu đồng hồ vẫn quay hoặc có số chạy thì hệ thống điện đang bị rò rỉ. Lúc này, hệ thống điện sẽ không còn an toàn. Bạn cần có cách khắc phục sự cố chập điện. 

Xem thêm: Dòng rò là gì? Cách kiểm tra điện bị rò rỉ và cách khắc phục

Cách xử lý khi nhà bị chập điện an toàn

Hiện tượng chập điện trong gia đình tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Vì vậy, khi kiểm tra phát hiện tình trạng này, bạn cần có cách khắc phục sự cố chập điện. Dưới đây là cách xử lý khi nhà bị chập điện phổ biến và hiệu quả nhất, mời bạn đọc tham khảo!

Ngắt cầu dao tổng

Khi bị chập điện, ngay lập tức bạn cần ngắt cầu dao tổng của toàn bộ hệ thống điện. Hành động này sẽ giúp hạn chế ảnh hưởng của chập điện lên các thiết bị khác. Nếu lửa bắt đầu cháy và lan rộng, hãy gọi ngay cho cứu hỏa. 

Tiến hành dập lửa

Khi nguồn điện chưa được ngắt, bạn dùng các vật liệu cách điện như đất, cát, cành cây khô để dập lửa. Tuyệt đối không dùng nước hay các vật bằng kim loại để dập lửa. 

Khi nguồn điện đã được ngắt, bạn có thể dập lửa bằng cát, đất, vải ẩm, bình chữa cháy. 

Kiểm tra toàn bộ hệ thống

Sau khi kiểm soát được vị trí bị chập điện, bạn cần kiểm tra lại toàn bộ hệ thống điện. Nếu còn lửa cháy thì tiến hành dập tắt ngay. Sau đó thực hiện sửa chữa và thay mới những bộ phận bị chập cháy, hỏng hóc. 

Lưu ý để bảo vệ hệ thống điện khỏi hiện tượng chập điện

Sau khi biết chập điện là gì và cách kiểm tra, xử lý hiện tượng này, chúng ta cùng tìm hiểu cách ngăn ngừa sự cố này nhé! Để ngăn ngừa tình trạng chập điện mất điện, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Các dây điện trần dùng ở ngoài nhà cần cách nhau tầm 0.25m. 

• Các mối nối dây điện vào các thiết bị cần chắc chắn, không được hở hay chạm vào nhau. Bạn có thể dùng băng keo cách điện quấn kín các mối nối. 

• Khi lắp đặt thiết bị điện hay hệ thống điện, cần chọn tiết diện dây dẫn phù hợp với dòng điện của phụ tải. 

• Không dùng nhiều thiết bị có công suất lớn vượt quá khả năng tải điện của dây dẫn. 

• Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, nhiệt độ của thiết bị tiêu thụ điện, kiểm tra vỏ bọc, dây dẫn điện,... Nếu thấy có hiện tượng chập cháy cần xử lý ngay.

• Sử dụng cầu chì và aptomat cho đường dây điện chính. 

• Dùng các thiết bị như ổ cắm, phích cắm, dây điện,... có chất lượng tốt, cách điện tốt và tương thích với nhau.

• Khi xảy ra sự cố chập điện, nếu bạn không có kinh nghiệm xử lý hãy gọi cho thợ điện chuyên nghiệp để được hỗ trợ. 

Bài viết đã giải đáp vấn đề chập điện là gì, nguyên nhân chập điện đồng thời đưa ra cách kiểm tra và xử lý khi bị chập điện. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp ích cho bạn.