Hướng dẫn kiểm tra triac bằng đồng hồ vạn năng nhanh chóng

Triac là một linh kiện quan trọng trong các thiết bị điện tử, điện lạnh, nếu bị hỏng nó sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng vận hành của thiết bị điện. Để kiểm tra triac và xác định xem nó còn hoạt động tốt hay không, các bạn có thể tham khảo cách kiểm tra triac bằng đồng hồ vạn năng dưới đây.

Tìm hiểu triac là gì?

Triac có tên đầy đủ là Triode for Alternating Current, là một loại linh kiện điện tử bán dẫn có 3 cực và 5 lớp bán dẫn tạo nên cấu trúc p-n-p-n như ở thyristor. Nó có thể làm việc như 2 Thyristor mắc song song ngược chiều và dẫn điện theo hai chiều.

Với những ai làm trong lĩnh vực điện tử, điện lạnh thì chắc chắn đã không còn xa lạ gì với loại linh kiện này. Nó là phần tử bán dẫn quan trọng thường được sử dụng cho bo mạch điện tử với mục đích đóng cắt điện dòng AC cho các phụ tải. Dòng AC này có thể là từ 1A- 8A và có điện áp là 220V.

Hiện nay, có nhiều loại Triac với hình dạng khác nhau, tuy nhiên điểm chung là chúng đều có dạng 3 chân và thường được ký hiệu là chữ T trên mạch điện tử. 

Linh kiện này được biết đến như là công tắc điện chuyên dùng để điều khiển thiết bị xoay chiều. Do đó, các chân của nó sẽ giống như thành phần của một công tắc điện tử.

Ứng dụng của triac

Ngoại trừ các ứng dụng chuyển mạch công suất cao do một số lý do liên quan đến đặc tính chuyển mạch không đối xứng thì Triac đóng vai trò như một công tắc đóng cắt điện cho tải xoay chiều và được sử dụng khá phổ biến trong nhiều ứng dụng chuyển mạch điện như:

• Điều chỉnh tốc độ quạt điện.

• Điều chỉnh độ sáng của đèn điện trong nhà

• Điều khiển tốc độ của các động cơ trong các thiết bị điện như: máy khoan, máy cưa, máy cắt,...

• Kiểm soát các thiết bị gia dụng nhỏ chạy bằng điện xoay chiều (máy sấy, nồi cơm, lò vi sóng, lò nướng, máy giặt,...)

• …

XEM THÊM: Cách đo và kiểm tra mosfet bằng đồng hồ vạn năng đơn giản, chính xác

Cách xác định chân của triac

Trước khi kiểm tra triac sống hay chết, chúng ta cần xác định được chân của triac. 

Cách xác định chân của triac bằng đồng hồ vạn năng như sau: 

Bước 1: Chuyển thang đo của đồng hồ VOM về thang đo điện trở cao (Rx100K).

Bước 2: Đo ngẫu nhiên 2 trong 3 chân của triac. Nếu kim lên hoặc đồng hồ số có kết quả, tức là đó là chân T1 và G. Chân còn lại là chân T2. 

Bước 3: Đo tiếp 2 chân còn lại. Nếu điện trở nhỏ thì cực dương (que đỏ) là chân G, cực âm (que đen) là chân T1. 

Cách kiểm tra triac sống hay chết bằng đồng hồ vạn năng

Nếu bạn muốn kiểm tra triac thì cần phải sử dụng công cụ đo và kiểm tra điện chuyên dụng như đồng hồ vạn năng. Hiện nay trên thị trường có các dòng thương hiệu đồng hồ vạn năng đến từ khác thương hiệu nổi tiếng mà bạn có thể tham khảo như đồng hồ vạn năng Kyoritsu Nhật Bản , đồng hồ vạn năng Hioki, Sanwa... Nếu chưa biết cách kiểm tra triac bằng đồng hồ vạn năng, bạn có thể tham khảo cách kiểm tra triac bằng đồng hồ vom theo hướng dẫn ngay sau đây.

Lưu ý: Bạn có thể kiểm tra triac bằng đồng hồ số hoặc đồng hồ vạn năng điện tử để đo kiểm tra triac đều được. Tuy nhiên, đồng hồ đo điện đó phải đảm bảo có chức năng kiểm tra điện trở.

Dưới đây là các bước kiểm tra triac sống hay chết:

Bước 1: Điều chỉnh núm vặn của đồng hồ vạn năng về thang đo điện trở. Đối với đồng hồ vạn năng kim thì bạn điều chỉnh đến thang x1 Ohm.

Bước 2: Kết nối hai đầu dò với máy đo điện. Đặt que đo màu đen vào T1 và đặt que đo màu đỏ vào cực G.

Bước 3: Quan sát kết quả hiển thị trên màn hình. Nếu thấy đồng hồ hiển thị khoảng 10-15 Ohm tức là triac này vẫn còn hoạt động tốt và bạn có thể tiếp tục sử dụng.

Bước 4: Thay đổi que đo tại 2 cực T1 và G. Nếu thấy giá trị trả về vẫn được giữ nguyên không có sự thay đổi tức là triac vẫn còn tốt. Còn nếu thấy 2 chiều không lên kim hoặc giá trị hiển thị bằng 0 thì tức là triac đã bị hỏng và cần phải thay mới.

Bước 5: Tiến hành đo trở kháng của 2 cực T1 và T2. Nếu kết quả hiển thị bằng 0 tức triac bị chập và cần thay thế một linh kiện mới để đảm bảo khả năng hoạt động của thiết bị.

Ngoài ra, trong trường hợp bạn muốn kiểm tra triac có bị đứt hay không thì chỉ cần điều chỉnh đồng hồ vạn năng về thang x1 Ohm và đo trở kháng giữa T1 và G. Nếu thấy kết quả không hiển thị trên màn hình (đối với đồng hồ điện tử) hoặc kim trên đồng hồ không di chuyển trên vạch chia ngay cả khi đã đổi chiều đo (đối với đồng hồ vạn năng kim) thì nghĩa là triac này bị đứt cực T1 và G. Nếu khi kiểm tra tương tự với cực T1 và T2 (2 cực hoàn toàn cách điện) mà  thấy kim bằng 0 tức triac bị chập cực T1 và T2.

Cách kiểm tra triac sống chết bằng đồng hồ vạn năng này sẽ giúp bạn xác định được triac có đang hoạt động tốt hay gặp phải trục trặc gì không để từ đó sửa chữa hoặc thay thế kịp thời tránh làm ảnh hưởng đến thiết bị điện.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Cách kiểm tra transistor bằng đồng hồ vạn năng đầy đủ và chính xác

Cách kiểm tra triac bằng mạch

Ngoài phương pháp dùng đồng hồ vạn năng, ta còn có thể kiểm tra triac bằng mạch. Cách thực hiện như sau: 

Bạn nối triac với mạch điện giống như sơ đồ mạch điện bên trên. Luôn để công tắc S2 ON, đèn không sáng. Khi nhấn nút S1, đèn sáng cho biết công tắc của triac on. Khi nhả nút ấn đèn sẽ tắt. Nếu đúng như các bước trên, nghĩa là triac vẫn còn hoạt động tốt. Nếu không, chứng tỏ triac đang gặp vấn đề. Bạn cần sửa chữa hoặc thay mới linh kiện này. 

Một số đồng hồ vạn năng hỗ trợ kiểm tra triac tốt nhất hiện nay

Đồng hồ vạn năng là một thiết bị lý tưởng để kiểm tra triac. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại đồng hồ vạn năng với nhiều công dụng và chất lượng khác nhau. Để giúp bạn chọn được loại đồng hồ đo điện tốt nhất, đáp ứng hoàn hảo yêu cầu kiểm tra triac hay các yêu cầu đo điện khác, ở phần này, Kyoritsuvietnam.net sẽ chia sẻ đến bạn một số loại đồng hồ vạn năng nổi bật đang được bán chạy nhất hiện nay.

Đồng hồ vạn năng Kyoritsu 1011

Giá tham khảo: 1.450.000đ

Kyoritsu 1011 là thiết bị đo điện đa năng, có thể thực hiện nhiều chức năng đo khác nhau như: đo dòng điện, điện áp AC/DC, đo điện trở, đo tần số, kiểm tra diode, tụ điện,... hỗ trợ người dùng trong các công việc kiểm tra độ an toàn, khả năng truyền tải điện, phát hiện lỗi của các thiết bị điện, điện tử, điện lạnh,...

Khả năng đo và kiểm tra điện cơ bản cơ bản:

• DC V: 600mV/6/60/600V

• AC V: 600mV/6/60/600V

• AC A: 600/6000µA/60/600mA/6/10A.

• Điện trở (Ω): 400Ω/4/40/400KΩ/4/40MΩ

• Kiểm tra điốt: 2.8V/0.4mA

• Nhiệt độ: -50...300độ C (-58...572độ F)

• Tần số: 10/100/1000KHz/10MHz

• Kiểm tra tụ: 40nF/400nF/4 µF/40 µF/400µF/4000µF

Đồng hồ vạn năng Kyoritsu 1109S

Giá tham khảo: 922.000đ

Kyoritsu 1109S là đồng hồ vạn năng chỉ thị kim có khả năng đo kiểm tra triac nhờ sở hữu khả năng đo điện trở với nhiều thang đo khác nhau (2/20kΩ/2/20MΩ). Ngoài chức năng này, thiết bị còn có thể đo được điện áp AC/DC lên tới 1000V, đo dòng điện ở phạm vi nhỏ đạt 250mA, LI, LV, đo hệ số hFE,... Sản phẩm phù hợp để thực hiện cách kiểm tra triac.

Nhờ sở hữu thiết kế nhỏ gọn cùng khả năng đo điện tốt nên Kyoritsu 1109S hiện đang được ứng dụng phổ biến cho công tác kiểm tra, đo đạc điện năng, bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống điện, thiết bị điện tử tại các nhà máy, trung tâm sửa chữa điện máy, linh kiện điện tử,...

Khả năng đo và kiểm tra điện cơ bản cơ bản:

• DC V: 0.1/0.5/2.5/10/50/250/1000V

• AC V: 10/50/250/1000V (9kΩ/V)

• DC A: 50µA/2.5/25/250mA

• Điện trở (Ω): 2/20kΩ/2/20MΩ

Đồng hồ vạn năng Kyoritsu 1009

Giá tham khảo: 922.000đ

Kyoritsu 1009 là đồng hồ vạn năng điện tử đang được nhiều thợ điện, thợ bảo trì, kỹ sư điện,... ưa chuộng, sử dụng. Thiết bị có thể thực hiện nhiều chức năng đo như: đo điện áp AC/DC, đo điện trở, tần số, kiểm tra thông mạch, kiểm tra diode, tụ điện,... với độ chính xác cao.

Sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng quốc tế nên có độ bền cao, an toàn tuyệt đối cho người sử dụng.

Khả năng đo và kiểm tra điện cơ bản cơ bản:

• DC V: 400mV/4/40/400/600V

• AC V: 400mV/4/40/400/600V

• DC A: 400/4000µA/40/400mA/4/10A

• AC A: 400/4000µA/40/400mA/4/10A

• Điện trở (Ω): 400Ω/4/40/400kΩ/4/40MΩ

• Kiểm tra điốt: 4V/0.4mA

• Tần số: 5.12/51.2/512Hz/5.12/51.2/512kHz/5.12/10MHz

Hy vọng với những hướng dẫn cách kiểm tra triac chi tiết ở trên, các bạn đã có thể tự mình tiến hành thực hiện ngay tại nhà dễ dàng cũng như sẽ chọn được loại đồng hồ vạn năng phù hợp nhất với nhu cầu của mình.