Tìm hiểu về diac. Cách đo và kiểm tra diac bằng đồng hồ vạn năng

Diac là gì? Ký hiệu, cấu tạo và công dụng của diac như thế nào? Cách đo và kiểm tra diac ra sao? Tất cả những thắc mắc xoay quanh diac sẽ được giải đáp trong bài viết sau. Mời bạn đọc theo dõi!

Diac là gì? 

Diac là một linh kiện bán dẫn có quá trình chuyển sang dẫn dòng ngay khi điện áp rơi đạt mức đánh thủng VBO. Theo như tên gọi tiếng anh, DIAC là tên viết tắt của diode for alternating current. Nghĩa là diode cho dòng điện xoay chiều. 

Nhiều người thắc mắc diac là linh kiện có mấy điện cực? Thực tế, diac gồm có 2 điện cực là A1 ( hoặc MT1), A2 (hoặc MT2). Thiết bị này tạo ra xung hai chiều dao động trong một điện trở. Mỗi điện cực có thể được dùng như là một trong hai cực dương hoặc cực âm, phụ thuộc vào sự phân cực của điện áp áp dụng. 

Điện áp ngưỡng cực của diac vào khoảng 30V. Ví dụ tiêu biểu là diac DB3. Linh kiện này có màu xanh đậm, có chữ DB3 trên bề mặt. Bạn có thể bắt gặp diac ở các dụng cụ cầm tay và đồ gia dụng như: máy khoan, máy mài, đèn để bàn,... Đa số, diac dùng trong các bo mạch nguồn. 

Ký hiệu diac

Ký hiệu của diac là gì? Ký hiệu của diac là hai hình tam giác nằm giữa hai đường thẳng. Thiết bị có hai nút giao junction. Có hai cực là anode 1 và anode 2 hoặc MT1 và MT2 (MT là viết tắt của Main Terminal).

Cấu tạo của diac

Trong các loại diac, phổ biến nhất cấu trúc 3 lớp và cấu trúc 5 lớp. Cấu tạo diac 3 lớp có điện áp ngắt (break-over voltage) rơi vào khoảng 30V. Loại diac này hoạt động gần như đối xứng bởi tính đối xứng của thiết bị. 

Loại diac 5 lớp không được dùng nhiều bằng diac 3 lớp. Cấu tạo diac 5 lớp có đường cong I-V giống với loại 3 lớp. Nhưng nó không hoạt động tương tự loại diac 3 lớp. Mà diac 5 lớp như 2 diode break-over nối ngược nhau (back-to-back).

Tuy nhiên, cấu tạo diac đều có các đặc điểm sau:

• Không có thiết bị đầu cuối thuộc tầng cơ sở của linh kiện. 

• Ba khu vực có kích thước gần giống nhau.

• Mức doping ở cuối hai lớp P ở các thiết bị có các đặc tính chuyển đổi giúp đối xứng hai phân cực của điện áp áp dụng. 

Nguyên lý hoạt động của diac

Sau khi biết diac là gì, chúng ta cùng tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của linh kiện này. Diac dùng để dẫn dòng điện hai chiều. Khi điện áp của hai đầu đủ lớn thì diac dẫn điện. Lúc này, linh kiện hoạt động như zener 2 chiều. Điện áp đánh thủng được ký hiệu là VBO (break out). Sau khi bị đánh thủng, điện áp trên diac sẽ giảm đột ngột một khoảng ΔV. Có hai trường hợp xảy ra:

• Trường hợp 1: Khi nâng độ chênh lệch dòng điện A1 so với dòng điện A2. Dòng điện sẽ di chuyển từ A1 đến A2.

• Trường hợp 2: Khi nâng độ cao chênh lệch dòng điện A2 so với A1. Dòng điện sẽ di chuyển từ A2 về A1.

Công dụng của diac

Bạn có biết ứng dụng, công dụng của diac là gì?

• Diac có vai trò như một thiết bị kích hoạt cho các thiết bị chuyển mạch bán dẫn. Công dụng của diac chủ yếu được dùng để kích hoạt triac, SCR, hoặc điều khiển các thiết bị trong hệ thống mạch điện xoay chiều. Điều chỉnh độ sáng của đèn hay điều khiển tốc độ động cơ cũng là những ứng dụng của diac. 
• Ngoài ra, diac còn là linh kiện của rất nhiều thiết bị điện tử như: máy xay sinh tố, máy khoan tay, máy hút mùi,  bộ điều khiển đèn bàn, bo mạch nguồn, chấn lưu điện tử,... 

Xem thêm: Hướng dẫn kiểm tra triac bằng đồng hồ vạn năng nhanh chóng

Cách đo và kiểm tra diac 

Bên cạnh tìm hiểu về diac là gì, bài viết còn hướng dẫn bạn đọc cách đo và kiểm tra diac bằng đồng hồ vạn năng chi tiết nhất.

 Cách đo diac, cách kiểm tra diac như sau:  

Bước 1: Đo diac theo cực thuận

• Chọn chế độ diode, hoặc chế độ đo điện trở trên đồng  hồ đo điện vạn năng.

• Nối đầu dò của đồng hồ với diac. Trong đó, đầu dò màu đỏ kết nối với chân MT1 của diac, đầu dò màu đen nối với MT2. 

• Đồng hồ sẽ cho kết quả là OL hoặc 1. 

Bước 2: Đo và kiểm tra diac theo cực nghịch

• Thay đổi cực của đồng hồ vạn năng.

• Đổi đầu dò màu đỏ nối với chân MT2, đầu dò màu đen nối MT1.

• Kết quả của đồng hồ đo sẽ là OL hoặc là 1.

Nếu kết quả nhận về của các lần đo là 0000 hoặc bất kỳ giá trị thấp nào, tức là diac đã bị lỗi và cần thay thế. 

Để đo và kiểm tra diac, chúng ta sử dụng đồng hồ vạn năng có chế độ đo diode, bạn có thể tham khảo các dòng sản phẩm như: Kyoritsu 1009, Kyoritsu 1051, Kyoritsu 1018H,.. 

Có thể bạn quan tâm: Cách kiểm tra diode bằng đồng hồ vạn năng chi tiết nhất

Các lưu ý khi sử dụng diac 

Khi dùng diac, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:

• Diac là linh kiện không phân biệt chân và chiều của dòng điện. Vì vậy, bạn không cần phải quan tâm chân nào là chân A1, chân nào là chân A2.

• Dòng điện tối đa đi qua diac là khoảng 2A. Nó chỉ có mục đích dẫn tín hiệu.

• Đa số các loại diac tại Việt Nam có màu xanh da trời. Một số ít có màu đen hoặc màu đỏ. 

• Công dụng chủ yếu của diac là dẫn tín hiệu điều khiển. Ta có thể gọi diac là một phụ kiện trung gian, linh kiện này rất ít khi được dùng độc lập ở trong mạch điện. 

Như vậy, bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc những kiến thức quan trong về diac là gì, cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nó. Đồng thời hướng dẫn bạn đọc cách đo và kiểm tra diac bằng đồng hồ vạn năng. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn. 

Nếu bạn có nhu cầu sử dụng đồng hồ vạn năng cũng như các thiết bị đo điện khác, vui lòng truy cập website Kyoritsuvietnam.net hoặc liên hệ Hotline Hà Nội: 0904 810 817 - TP.HCM: 0979 244 335  để được tư vấn.