Cấp chính xác là gì? Hướng dẫn tính sai số, cấp chính xác của thiết bị đo

Cấp chính xác của thiết bị đo là một đặc trưng đo lường có liên quan đến mức độ chính xác của phương tiện đo. Vậy RDG là gì? Cấp chính xác là gì? làm sao để kiểm tra được mức độ chính xác và tính sai số của đồng hồ đo điện? Cùng tìm hiểu khái niệm và cách tính cấp chính xác của đồng hồ đo điện trong bài viết dưới đây.

RDG là gì?

RDG được hiểu là độ chính xác của máy kiểm tra kỹ thuật số. Đây là một định nghĩa dùng để kiểm tra sự khác biệt giữa giá trị đọc và giá trị thực cho một đại lượng được đo trong các điều kiện tham chiếu. Độ chính xác được đảm bảo được chỉ định theo định dạng như sau: (± xx% rdg ± xx dgt).

Trong đó:

± xx% là chỉ tỷ lệ lỗi phần trăm liên quan đến việc đọc, tỷ lệ với đầu vào. 

± xx biểu thị phần số, được biết đến là hằng số bất kể đầu vào. 

Trong một số hướng dẫn sử dụng, người ta liệt kê độ chính xác của đồng hồ đo cơ bản là ±% rdg.

Ví dụ: Đồng hồ vạn năng của bạn có độ chính xác cơ bản tại thang đo DC V là  ± 1% và điện áp thực là 1.00 V, thì đồng hồ sẽ hiển thị giá trị đọc là 1.00 V ± 1% hoặc 0.99 V đến 1.01 V.

Tuy nhiên, độ chính xác cơ bản không tính đến hoạt động bên trong của ADC - trung tâm của mọi DMM (DMM là đồng hồ vạn năng điện tử) và các mạch xử lý tín hiệu tương tự. Tùy theo chức năng mà các mạch này và ADC có phi tuyến, dung sai và giá trị offset khác nhau.

Mặt khác, khi làm việc trong môi trường nhiễu sóng, nhiễu tín hiệu thì có thể ảnh hưởng tới độ phân giải của thiết bị. Do đó, để cung cấp cho người dùng thiết bị đo điện một giá trị chính xác hơn, các nhà sản xuất đồng hồ vạn năng số đã giải thích thông số kỹ thuật về độ chính xác theo công thức sau:

Độ chính xác: ± (% Rdg + số LSD)

Trong đó:

• Rdg (reading) = giá trị thực của tín hiệu mà DMM đo được

• LSD (least significant digit) = chữ số có nghĩa nhỏ nhất

LSD thể hiện mức độ không chắc chắn do nhiễu, độ lệch bên trong và lỗi làm tròn. Đối với một đồng hồ vạn năng điện tử, chỉ số LSD có thể thay đổi từ chức năng này sang chức năng khác, thậm chí từ dải đo này sang dải đo khác trong cùng một chức năng. Độ chính xác và lựa chọn dải đo cần phải được xem xét độc lập để tránh gây ra những sai số lớn làm ảnh hưởng đến kết quả đo.

Cấp chính xác là gì?

Cấp chính xác là là một đặc trưng tổng quát của thiết bị đo phản ánh các đặc điểm đo lường liên quan đến độ chính xác của thiết bị đo. Việc phân loại cấp chính xác phải được quy định bằng tiêu chuẩn hoặc văn bản tương ứng về khoa học - kỹ thuật trong lĩnh vực đo lường.

Các đặc trưng đo lường dùng để phân loại cấp chính xác của thiết bị gồm: sai số cơ bản, sai số phụ, độ không ổn định, độ hồi sai. Và các đặc điểm khác có ảnh hưởng nhất định đến độ chính xác của thiết bị đo. 

Cấp chính xác của đồng hồ đo điện là gì?

Cấp chính xác của đồng hồ đo điện được hiểu là đơn vị nhỏ nhất được thể hiện khi các giá trị dòng và áp đưa vào thiết bị bằng với giá trị ghi trên thiết bị trong điều kiện làm việc theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. 

Cấp chính xác của đồng hồ đo điện sẽ được quyết định bởi mức độ ổn định của kết quả đo. Nó là sai số lớn nhất có thể có trong một lần đo, tính bằng phần trăm. Tuy nhiên, đối với dụng cụ đo điện nói chung hay đồng hồ vạn năng nói riêng sẽ có cấp chính xác khác nhau. Cấp chính xác càng nhỏ thì sai số càng nhỏ.

Cách tính cấp chính xác của đồng hồ đo điện

Cách tính cấp chính xác cho đồng hồ VOM như thế nào? Để xác định được độ chính xác khi đo của thiết bị bạn đang sử dụng, hãy tìm thông số kỹ thuật trong tờ hướng dẫn sử dụng. Ngoài ra, bạn có thể áp dụng cách tính cấp chính xác của đồng hồ đo điện theo công thức sau: 

Công thức tính cấp chính xác của thiết bị đo:

K = 100*deltaXmax/A

Trong đó:

• DeltaXmax là sai số tuyệt đối lớn nhất

• A là khoảng thang đo trên thiết bị đo

Ví dụ: Một ampe kìm có cấp chính xác là 1.0, thì sai số ở thang đo 100A sẽ được tính là: 100*1/100 = 1(A).

Xem thêm: Khái niệm và ý nghĩa của giá trị RMS và True RMS với đồng hồ đo điện

Yếu tố ảnh hưởng đến sai số của đồng hồ đo điện

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng sai số của đồng hồ đo điện. Trong đó, những nguyên nhân chủ yếu có thể kể đến như:

• Do thiết bị đo: Đồng hồ đo điện sau một thời gian sử dụng, hệ thống điện tử bên trong có thể gặp lỗi làm ảnh hưởng đến kết quả đo. Hoặc do bạn mua phải các sản phẩm kém chất lượng nên thiếu tinh vi, độ chính xác không cao. Chính vì vậy, bạn nên chọn đồng hồ đo điện của những thương hiệu nổi tiếng, uy tín hoặc tham khảo một số dòng máy tiêu biểu trên thị trường hiện nay như: Kyoritsu 2001, Kyoritsu 1021R, Kyoritsu 1109S, Hioki DT4256, Fluke 87-V,...

• Do người sử dụng: Người đo có trình độ tay nghề chưa cao, chưa nắm vững các kỹ thuật đo, khả năng quan sát còn hạn chế

• Do điều kiện ngoại cảnh: Các yếu tố ngoại cảnh như thời gian, nhiệt độ (nóng lạnh bất thường), độ ẩm thay đổi cũng là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng đến sai số của đồng hồ đo điện.

Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp cách tính công suất tiêu thụ của các thiết bị điện

Cách tính sai số của đồng hồ đo điện

Để sử dụng đồng hồ đo điện cho hiệu quả tốt nhất, các bạn nên tham khảo cách tính sai số tuyệt đối của đồng hồ đo điện theo các bước hướng dẫn dưới đây. Trong phần này, Kyoritsuvietnam.net sẽ chỉ cho bạn cách tính sai số của đồng hồ đo điện đối với từng loại riêng biệt là đồng hồ chỉ thị và đồng hồ đo điện số.

Hướng dẫn tính sai số cho đồng hồ vạn năng kim

Sai số của đồng hồ vạn năng chỉ thị kim được tính bằng %, sai số được tính theo thang đo đang được sử dụng.

Để hiểu rõ hơn, các bạn có thể tham khảo ví dụ dưới đây:

Nếu bạn sử dụng đồng hồ ở thang đo 250VDC thì sai số sẽ bằng 250V: 100 x 1 (%) = 0.1V. Như vậy, kết quả mà bạn đo được có thể sai số khoảng ± 2.5V. Ngược lại, trong trường hợp bạn sử dụng thang đo 10VDC thì sai số sẽ bằng 10V: 100 x 1 (%) = 0.1V. Suy ram sai số của thang đo sẽ là ± 0.1V.

Cách tính sai số của đồng hồ đo điện hiển thị số

Sai số ở đồng hồ vạn năng điện tử sẽ được tính bằng ở tất cả các thang đo, không tính dấu chấm cách. Tùy theo loại đồng hồ mà số hiển thị có thể là 3 số, 4 số hoặc 5, 6 số. Lúc này, giá trị thực của thiết bị sẽ được tính theo 100V, 101V, 102V, 103V, 104V, 105V. 

Xem thêm phần ví dụ dưới đây để hiểu rõ hơn:

Khi bạn điều chỉnh đồng hồ vạn năng về thang đo 3 1/2 số để đo dòng điện một chiều 200VDC để đo điện áp 100VDC thì sai số sẽ được tính bằng 100V + 5 = 105V. Còn nếu sử dụng thang đo 20VDC để đo điện áp 10VDC thì sai số sẽ được tính bằng 10V + 0.05 = 10,05V.

Như vậy, sau bài viết này, chắc hẳn các bạn đã hiểu thêm cấp chính xác là gì? RDG là gì? Cũng như cách tính sai số của đồng hồ đo điện hiệu quả, chính xác nhất. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích và hỗ trợ thêm cho bạn trong quá trình sử dụng các thiết bị đo điện.